Geçmeyen, Gece Artan Bacak Ağrısı, Sızlama: Varis Olabilir mi?

Varis ve Bacak Ağrısı: Sessizce Gelen Bir Sorun

Bacaklarda özellikle gün sonunda artan ağrı, yanma, ağırlık ya da sızlama hissi… Eğer siz de bu şikayetlerle yaşıyorsanız ve bu durum zamanla günlük yaşam kalitenizi etkiliyorsa, altta yatan neden toplardamar kaynaklı bir sorun olabilir: Varis.

Varis, yalnızca estetik bir problem değildir. Aslında birçok hastamız bize bacaklarındaki şekil bozukluğu için değil, ağrı, kramp, gece uykudan uyandıran zonklamalar gibi şikayetlerle başvuruyor. Bu yazıda, varisin ne olduğunu, nasıl ağrıya sebep olduğunu ve hangi belirtilerle karşımıza çıktığını detaylıca ele alacağız.

Varis Nedir? Hangi Tipleri Vardır?

Varis, bacak toplardamarlarındaki kapakçıkların işlevini yitirmesi sonucu, kanın yerçekimine karşı yukarı taşınmak yerine bacaklarda göllenmesiyle oluşur. Bu göllenme zamanla damar duvarlarında genişlemeye ve kıvrılmalara yol açar. Gözle görülebilir hale gelen bu genişlemiş damar yapıları varis olarak adlandırılır.

Varisler birkaç farklı tipte karşımıza çıkar:

• Kılcal (spider) varisler: İnce, mor veya kırmızı renkte damar çatlamaları şe klindedir. Estetik olarak rahatsız eder ama genellikle ağrı yapmaz.

• Retiküler varisler: Cilt altında daha derinde yer alan, hafif kabarık ve yeşil-mor renkteki damar genişlemeleridir.

• Büyük venöz varisler: Cilt yüzeyine kabarık şekilde çıkmış, kıvrımlı, kalın toplardamarlardır. Ağrıya, yorgunluk hissine ve hatta uzun vadede ciltte renk değişikliğine kadar birçok belirtiye neden olabilir.

• Derin venöz yetmezlik: Daha derindeki ana toplardamarları etkileyen durumdur ve genellikle daha ciddi semptomlara yol açar.

Her hastada görülen varis tipi farklıdır ve hangi tip varisin hangi belirtiye yol açtığı detaylı değerlendirme gerektirir. Kliniğimizde bu ayrımı Doppler ultrasonografi eşliğinde yapıyor, tedavi sürecini buna göre planlıyoruz.

Varis Ağrısı Nasıl Bir Ağrıdır?

Varis kaynaklı ağrılar tipik olarak günün ilerleyen saatlerinde artar. Sabahları belirgin olmayan bu rahatsızlık, gün içinde ayakta kalmaya veya oturarak hareketsiz durmaya bağlı olarak kötüleşir.

Hastalarımızın en sık tarif ettiği varis ağrıları şunlardır:

• Bacaklarda yanma veya zonklama hissi

• Gece uykudan uyandıran sızlamalar

• Özellikle diz arkası veya ayak bileğinde belirginleşen ağrı

• Ağırlık hissi, sanki ayak bileklerine taş bağlanmış gibi

• Kramp şeklinde kasılmalar, özellikle gece saatlerinde

Bu şikayetlerin temel nedeni, damar içinde biriken kanın oluşturduğu basınçtır. Gün boyunca biriken venöz kan, damar çeperini gerer; bu gerilme sinir uçlarını uyararak ağrıya neden olur. Geceleri ise kas pompası çalışmadığı için (yani yürüyüp bacak kaslarını kullanmadığımız için) bu göllenme daha da artar ve ağrı daha fazla hissedilir.

Unutmayın: Varis ağrısı sıradan bir kas ağrısı gibi değildir. Sinsi ilerler, zamanla daha erken saatlerde başlayabilir ve yaşam kalitenizi düşürür.

Varis ile Karışabilecek Diğer Bacak Ağrısı Nedenleri

Varis kaynaklı bacak ağrısı, çoğu zaman başka hastalıklarla karıştırılabilir. Özellikle bel, damar ve sinir sistemini ilgilendiren bazı durumlar benzer şikayetlerle karşımıza çıkar. Doğru tanı, doğru tedavinin temelidir. Bu nedenle hastalarımıza ilk görüşmede sadece varise değil, tüm olası nedenlere bakarız.

İşte varisle en sık karışan bazı durumlar:

🔸 Bel Fıtığı (Lumbal Disk Hernisi):

• Genellikle tek bacakta ağrı olur.

• Ağrı bele kadar uzanabilir, uyuşma-karıncalanma eşlik edebilir.

• Ayakta uzun kalmakla değil, uzun süre oturmakla kötüleşebilir.

🔸 Periferik Arter Hastalığı (Damar Sertliği):

• Atardamarlarda daralma olur.

• Özellikle yürüyünce başlayan ve dinlenmekle geçen bacak ağrıları olur.

• Genellikle ağrı baldırda hissedilir, varis gibi gün sonu artan sızlamalarla karıştırılmaz.

🔸 Kas Yorgunluğu / Myofasiyal Ağrılar:

• Uzun süre ayakta kalma veya egzersiz sonrası olur.

• Masajla veya dinlenince hızlıca geçer.

• Damar kaynaklı değildir.

🔸 Lenfödem (Lenf Drenaj Bozukluğu):

• Bacakta şişlik olur ama damar değil, lenf sistemine aittir.

• Varisteki gibi mor damarlar görünmez.

• Genellikle sabah da şiştir ve gün boyu ilerler.

Bunların dışında nöropatik ağrılar, diz eklem problemleri ve hatta diyabetik sinir hasarı bile bazen varisle karıştırılabilir. Bu yüzden hastanın şikâyetini dinlemek kadar, ayırıcı tanı yapmak da önemlidir. Kliniğimizde, bacak ağrısının kaynağını netleştirmek için hem detaylı fizik muayene hem de Renkli Doppler Ultrasonografi kullanıyoruz.

Varis Tanısı Nasıl Konur?

Varis hastalığının tanısında en önemli aşama, klinik değerlendirmedir. Yani şikâyetin ayrıntılı olarak dinlenmesi ve bacakların dikkatlice muayene edilmesidir. Ancak sadece gözle görülene göre karar vermek yeterli değildir; çünkü varis her zaman dışarıdan görünmez.

🔬 Tanıda En Önemli Araç: Doppler Ultrasonografi

Varis teşhisinde altın standart görüntüleme yöntemi Renkli Doppler Ultrasonografi’dir. Bu yöntemde:

• Toplardamarlardaki kan akımı yönü,

• Kapakçıkların işlevi,

• Geri kaçış (reflü) var mı yok mu,

• Hangi damar segmentlerinin etkilendiği
  ayrıntılı şekilde incelenir.

Bu sayede sadece yüzeydeki değil, derindeki damarların durumu da değerlendirilir. Özellikle cerrahi ya da lazer gibi bir işlem planlanacaksa, bu harita niteliğindeki görüntüleme vazgeçilmezdir.

👨‍⚕️ Kliniğimizde Ne Yapıyoruz?

Biz muayene sırasında bacağın hem estetik hem de fonksiyonel değerlendirmesini yapıyoruz. Doppler görüntüleme ile hangi damarın, ne düzeyde bozulduğunu net bir şekilde saptıyor; böylece kişiye özel bir tedavi planı çıkarıyoruz. Çünkü her hastanın varisi aynı değildir; dolayısıyla tedavisi de standart olmamalıdır.