Belinizdeki ağrı haftalarca geçmiyorsa, artık sıradan bir kas ağrısından daha fazlası olabilir.
Kronik bel ağrısı, günümüzde masa başı çalışanından ağır işçiye, gençlerden yaşlılara kadar çok geniş bir kitleyi etkileyen yaygın ama bir o kadar da ihmal edilen bir sağlık sorunu.

Normalde birkaç gün ya da en fazla birkaç hafta süren bel ağrılarında iyileşme beklenirken, bu süre 3 ayı geçtiğinde artık tablo “kronik bel ağrısı” olarak tanımlanır. Yani vücut kendi kendine bu sorunun üstesinden gelememiştir ve artık müdahale gerekebilir.

Bel ağrısı bazen hayat kalitesini düşüren inatçı bir ağrıya dönüşebilir, bazen de altında yatan ciddi bir hastalığın ilk işareti olabilir. Biz girişimsel radyoloji ekibi olarak bu ağrıların nedenini nokta atışı görüntüleme teknikleriyle saptayıp, kişiye özel tedavi seçenekleri sunabiliyoruz

KRONİK BEL AĞRISININ NEDENLERİ

Kronik bel ağrısı, genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Bu nedenleri mekanik, mekanik olmayan ve psikolojik/fonksiyonel olarak 3 ana grupta inceleyebiliriz:

1. Mekanik (Yapısal) Nedenler

Bunlar omurganın kemik, eklem ve disk yapılarındaki bozulmalarla ilişkilidir:

• Faset Eklem Dejenerasyonu

Omurganın arkasında yer alan küçük eklemler zamanla kireçlenir. Bu eklemler ağrıya hassas hale gelir ve özellikle sabah sertliği, oturup kalkarken zorlanma gibi şikâyetlere yol açar.

• Disk Hernisi (Bel Fıtığı)

Omurlar arasında yer alan disklerin içindeki jel benzeri yapı dışarı taşarsa sinirlere baskı yapabilir. Bu da bel ağrısı ve bacaklara yayılan ağrılara neden olur.

• Spinal Stenoz (Omurilik Kanalı Darlığı)

Omurga kanalının daralmasıyla birlikte sinirler sıkışır. Hastalar genellikle “biraz yürüdükten sonra durmak zorunda kalıyorum” şeklinde tarif eder.

• Sakroiliak Eklem Disfonksiyonu

Leğen kemiği ile omurganın birleştiği yerdeki eklem bozulduğunda tek taraflı, kalçaya ve bacağa vuran ağrılar oluşabilir.

2. Mekanik Olmayan Nedenler

Daha nadir görülse de mutlaka göz önünde bulundurulması gereken durumlardır:

• Enfeksiyonlar

Omurga enfeksiyonları (örneğin spondilit) yavaş başlayan, ateş ve gece terlemeleriyle seyreden ağrılara neden olabilir.

• Tümörler

Omurgada primer ya da metastatik (başka yerden yayılmış) tümörler bel ağrısının kaynağı olabilir.

• Osteoporoz ve Kırıklar

Kemik erimesine bağlı olarak küçük bir zorlanmayla bile omurga kırıkları oluşabilir. Bu kırıklar bazen fark edilmeden aylarca süren ağrı yapar.

3. Psikolojik ve Fonksiyonel Nedenler

Bel ağrısının sadece fiziksel değil, duygusal kökenleri de olabilir:

• Depresyon, Anksiyete

Uzun süreli stres ve psikolojik zorlanmalar, kasların sürekli gerilmesine ve ağrı hissinin artmasına neden olabilir.

• Kronik Ağrı Sendromu

Vücudun ağrı algı sistemi bozulur; küçük bir uyarı bile büyük bir ağrıya yol açabilir. Bu durum tedavide bütüncül yaklaşım gerektirir.

TANISI NASIL KONULUR?

Kronik bel ağrısında doğru tedaviye ulaşmanın ilk ve en önemli adımı, ağrının kaynağını doğru tespit etmektir. Çünkü beldeki birçok farklı yapı (disk, eklem, sinir, kas) ağrıya neden olabilir. Hangi yapının sorunlu olduğunu bilmeden yapılan tedaviler çoğu zaman ya etkisiz kalır ya da kısa süreli rahatlama sağlar.

🔍 Tanı sürecinde başvurduğumuz temel yöntemler:

✅ Detaylı Hastalık Hikayesi ve Fizik Muayene

• Ağrının süresi, yeri, yayılımı, gün içindeki değişimi, eşlik eden belirtiler (uyuşma, kuvvet kaybı) gibi detaylar tanıya yön verir.

• Muayenede sinir kökü testi, sakroiliak manevralar, fleksiyon-ekstansiyon testleri gibi özel muayene yöntemlerini kullanırız.

✅ Görüntüleme Yöntemleri

• Manyetik Rezonans (MR): Omurga, disk, sinir ve çevre dokular detaylı şekilde görüntülenir. Disk hernisi, sinir sıkışması, iltihap, tümör gibi nedenler belirlenebilir.

• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapılar ve eklem dejenerasyonları için daha uygundur.

• Röntgen (Direkt Grafi): Omurga eğrilikleri, kaymalar ve osteoporotik kırıklar hakkında ön bilgi verir.

• Girişimsel Tanı Yöntemleri: Girişimsel radyolojiye özel olarak, bazen tanı amaçlı enjeksiyonlar yapılır. Örneğin, faset ekleme veya sakroiliak ekleme geçici anestezik verilerek ağrı kaynağı doğrulanabilir. Bu “blok” testleri, tedavi planlamasında oldukça değerlidir.

GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ İLE BEL AĞRISI TEDAVİSİ

Geleneksel tedavi yöntemleriyle sonuç alınamayan, fizik tedaviye yanıt vermeyen ya da ameliyat düşünülmeyen hastalarda girişimsel radyoloji, minimal invaziv ama oldukça etkili çözümler sunar.
Bu yöntemlerde ağrının kaynağı görüntüleme eşliğinde belirlenir ve sorunlu bölgeye nokta atışı müdahale edilir. Genel anesteziye, hastanede yatışa ya da dikişe gerek yoktur.

Biz bu işlemleri kliniğimizde genellikle ayaktan, günübirlik uyguluyoruz. Hastalar aynı gün evine dönebiliyor, çoğu zaman ertesi gün normal yaşantısına devam edebiliyor.

Aşağıda kronik bel ağrısına yönelik en sık kullandığımız girişimsel tedavi yöntemlerini özetliyoruz:

✅ 1. Faset Eklem Bloğu ve Radyofrekans Ablasyon

Omurganın arka kısmındaki küçük eklemler (faset eklemleri), yaşla birlikte yıpranır ve ağrıya sebep olabilir.
Bu durumda floroskopi (C-kol röntgen) veya tomografi eşliğinde bu ekleme lokal anestezik ve kortizon içeren ilaçlar enjekte edilir (faset blokajı).

Ağrı tekrar ederse, bu eklemi besleyen sinirler radyofrekans (RF) ile yakılarak uzun süreli ağrı kontrolü sağlanabilir. Bu işleme faset sinir ablasyonu denir.

🕒 Süre: 15–20 dakika
🛏 Yatış: Gerekmez
🎯 Etki süresi: 6 ay – 2 yıl arası

---

✅ 2. Sakroiliak Eklem Enjeksiyonu

Özellikle tek taraflı kalça ve bel ağrılarında sık gördüğümüz bu eklem, ultrason veya floroskopi eşliğinde hedef alınarak tedavi edilebilir.
Uygulanan kortizon ve lokal anestezik karışımı hem tanı koydurur hem de ağrıyı azaltır.

🚶‍♂️ Genellikle ertesi gün yürüyüşe başlanabilir.

---

✅ 3. Epidural Enjeksiyonlar

Bel fıtığına bağlı sinir sıkışması yaşayan hastalarda, sinirin çevresine doğrudan antiinflamatuar ilaçlar verilerek hem ödem azaltılır hem de ağrı kontrol altına alınır.
Bu yöntemle çoğu zaman cerrahiye gerek kalmadan ağrı yönetilebilir.

📌 Seçici (transforaminal) ya da interlaminar tekniklerle uygulanabilir.

---

✅ 4. Disk İçi Ozon Tedavisi

Diskin içine ozon gazı enjekte edilerek hem disk basıncı azaltılır hem de enflamasyon giderilir.
Ozon, fıtığın doğal yoldan büzüşmesini ve sinir üzerindeki baskının kalkmasını sağlar.

🌿 Ozon doğaldır, yan etkisi düşüktür ve en az cerrahi kadar etkili olabilir.
🛠 Bel fıtığına bağlı bacak ağrısı (siyatik) olan hastalarda çok yüz güldürücü sonuçlar verir.

---

✅ 5. Sinir Kökü (Transforaminal) Blokajı

Sinir kökü düzeyindeki inflamasyon ve sıkışma, hedefe yönelik ilaç enjeksiyonlarıyla azaltılır.
MR’da sıkıştığı görülen sinir milimetrik hassasiyetle bulunarak doğrudan müdahale edilir.

🎯 Nokta atışıyla tedavi, hem tanı hem de çözüm sağlar.

---

✅ 6. Kanal Darlığına Bağlı Ağrıların Tedavisi

Spinal stenoz (kanal daralması) olan hastalarda sinirler sıkıştığı için bel ve bacaklarda ağrı, uyuşma ve yürüme kısıtlılığı oluşur.
Bu duruma yönelik kombinasyon tedavileri planlanabilir:

• Epidural enjeksiyonlar

• Facet blokları

• Radyofrekans ablasyon

---

✅ Tedaviler Kimler İçin Uygundur?

Bu tedaviler cerrahi istemeyen, yaşı ileri olan, anestezi riski taşıyan ya da konservatif yöntemlere yanıt vermeyen hastalar için idealdir.
Tedavi seçimi MR, BT ve klinik muayene bulgularına göre kişiye özel planlanır.