1980’lerin sonlarında tanıştığımız oksijen-ozon enjeksiyonları bugüne dek Avrupa’da %78.7 başarı oranıyla 20,000’den fazla hastada uygulandı (1).
Oksijen-ozon tedavisi nasıl işe yarıyor?
Oksijen-ozon gazı, enjeksiyon yoluyla fıtıklaşmış diskin içine verilir. Bir iğne yardımıyla tedavi edici gazın direk olarak diskin içine verilmesi sağlanır. Enjekte edilen gaz, diskin hacmini küçültür. Bu mekanizma, diskin nükleus pulposus olarak bilinen jöleye benzer merkezinde bulunan proteinlerin, yani proteoglikanların oksidasyonu sonucu gerçekleşir. Disk hacminin azalmasıyla sinirler üzerindeki baskı da azalır. Bu da sonuç olarak hissedilen ağrının azalmasını sağlar.
Mekanizma nedir?
İntervertebral diskin anatomisine baktığımızda dışta fibröz bir kabuk ve içinde yumuşak (pulposis) bir çekirdek olduğunu görürüz. Bir travmaya bağlı olarak dıştaki fibröz kabuk yırtıldığında fıtıklaşma gerçekleşebilir, bu sıklıkla boyun (servikal) ve bel (lumbosakral) seviyelerinde oluşur. Bunun sonucunda içteki yumuşak madde dışarı çıkıp sinir köküne bası yapar, fıtıklaşan bir diskin neden olduğu ağrı bu şekilde gelişir.
Oksijen-ozon tedavisi patolojiyi üç farklı etki mekanizmayla iyileştirir:
- Ozon-oksijen karışımı, fıtığı bir arada tutan bağların üzerinde moleküler düzeyde etki göstererek fıtıklaşmanın azalmasını sağlar.
- Bu metodla bölgenin mikrodolaşımı artar, böylece iyileşme için şart olan kan akımı ve oksijenlenme artar.
- Fıtık alanında baskı ve inflamasyona katkıda bulunan ödemi azaltır.
Oksijen-ozon tedavisinin avantajları
-
Minimal İnvaziv: Ozon tedavisi, minimal invaziv bir prosedürdür ve büyük bir cerrahi müdahale gerektirmez. Bu nedenle, hastaların iyileşme süreci daha hızlıdır ve normal aktivitelerine daha çabuk dönebilirler.
-
Ağrı ve İnflamasyonu Azaltma: Ozon tedavisi, bel fıtığı nedeniyle oluşan ağrı ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Bu tedavi, ağrı kesicilere ve anti-enflamatuar ilaçlara bağımlılığı azaltarak, hastaların yaşam kalitesini artırabilir.
-
İşlem Süresi: Ozon tedavisi, genellikle 30-60 dakika süren kısa bir işlemdir ve hastanede yatış gerektirmez.
-
Komplikasyon Riski Düşük: Ozon tedavisi, düşük komplikasyon riski ile ilişkilidir ve genellikle güvenli bir tedavi yöntemi olarak kabul edilir.
Ozon Diskektomi Nedir?
Ozon diskektomi, ozon gazının direkt olarak hastalıklı diske enjekte edildiği minimal invaziv bir tedavi yöntemidir. Bu işlem, disk içerisindeki hidrojen peroksit ve lipit oksidasyonu sonucu oluşan kimyasal reaksiyonlar sayesinde hasar görmüş dokuların küçülmesine ve iltihaplanmanın azalmasına yardımcı olur. Böylelikle, sinir köklerine baskı yapan disk doku azalır ve hastanın ağrısı hafifler.
Diskosan Tedavisi Nedir?
Diskosan tedavisi, ozon diskektomi ile birlikte kullanılan ve ozon gazının yerine disk içerisine sıvı biyolojik madde enjekte edilen başka bir minimal invaziv yöntemdir. Diskosan, diskin su tutma kapasitesini artırarak ve yapısal hasarı onararak hastalıklı diskin sağlığına kavuşmasına yardımcı olur.
Oksijen-ozon tedavisi kimlerde uygulanmaz?
Oksijen-ozon tedavisi herkes için uygun değildir. Eğer bacaklarınızda kuvvet kaybı, idrar kontrolünü sağlayamama, kireçlenmiş diskler veya omurilik sıkışması yaşıyorsanız cerrahi daha öncelikli bir seçenektir. Tıbbi geçmişinizi doktorunuzla her zaman paylaşın. Doktorunuz fıtıklaşmış disk ağrınızın azalması için oksijen-ozon enjeksiyonlarının – veya diğer tedavi çeşitlerinin- size uygun olup olmayacağı konusunda yardımcı olacaktır.
Ozon Tedavisinin Riskleri ve Yan Etkileri
Her ne kadar ozon tedavisi genellikle güvenli bir tedavi yöntemi olarak kabul edilse de, bazı riskler ve yan etkiler söz konusu olabilir. Bunlar şunları içerir:
-
Enfeksiyon: Enjeksiyon bölgesinde enfeksiyon riski mevcuttur. Bu risk, steril teknikler kullanılarak en aza indirilebilir.
-
Alerjik Reaksiyon: Nadir durumlarda, ozon gazına karşı alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir.
-
Ağrı ve Rahatsızlık: İşlem sırasında ve sonrasında, hastalar geçici ağrı ve rahatsızlık yaşayabilirler. Bu, genellikle kısa süreli bir durumdur ve tedavinin etkisiyle azalır.
-
Geçici Uyuşma: Enjeksiyon yapılan bölgede geçici uyuşma ve hassasiyet oluşabilir. Bu durum, genellikle birkaç saat içinde kaybolur.
-
Başarısızlık Riski: Ozon tedavisi her hastada aynı etkiyi göstermeyebilir ve bazı durumlarda, tedavi başarısızlıkla sonuçlanabilir. Bu durumda, hastaların alternatif tedavi seçeneklerini değerlendirmeleri gerekebilir.
İntradiskal Ozon Tedavisi Hakkında Yapılan Bilimsel Çalışmalar
Bu çalışmada disk fıtığı bulunan ve ozon terapi yapılan 86 hastanın %74'ünde ağrıda tam remisyon rapor edilmiştir.
2. Zambello et al, Epidural steroid injection vs paravertebral O2-O3 infiltration for symptomatic herniated disc refractory to conventional treatment: A prospective randomized study. Rivista di Neuroradiologia 2006; 5:123-127.
Bu çalışmada bel ağrısı olan hastalarda ozon tedavisi ve epidural steroid enjeksiyonunun etkinlikleri karşılaştırıldı. Epidural steroid tedavisi alan 171 hastanın %47'sinde, ozon terappi alan 180 hastanın %77'sinde uzun dönem etkileri mükemmel veya iyi olarak rapor edilmiştir.
Bu çalışmada ozon+perigangliyonik steroid enjeksiyonu ile sadece ozon tedavisi karşılaştırılmıştır. Ozon+perigangliyonik steroid alan grupta %78, sadece ozon alan grupta %70 başarı rapor edilmiştir.
4. Buric J, RM L. Ozone chemonucleosis in no-contained lumbar disc herniations: A pilot study with 12 months follow-up. Acta Neurochir Suppl 2005; 92: 93-7.
Bu çalışmada bel fıtığı bulunan 45 hastada ozon kemonükleoliz ile mikrodiskektomi tedavisi alan hastaların 12 aylık takip sonuçları raporlanmıştır. Ozon tedavi grubunda 27 hastada (%90), mikrodiskektomi grubunda 14 hastada (%93) ağrı ve fonksiyonlarda istatistiki olarak anlamlı düzelme rapor edilmiştir.
5. Muto M, Andreula C, Leonardi M. Treatment of herniated lumbar disc by intradiscal and intraforaminal oxygen-ozone (O2-O3) injection. J Neuroradiol 2004; 31: 183-9.
Bu çalışmada Bel ağrısı ve/veya syatik bulguları olan 2200 hastada intradiskal ve foraminal ozon tedavisinin etkinliği araştırılmıştır. 6 aylık takiplerde %80, 18 aylık takiplerde %75 başarı rapor edilmiştir. Yine bu çalışmada tedavi sonrası radyolojik görüntü takiplerinde hastaların %63'ünde fıtık boyutunda küçülme raporlanmıştır.
Kaynaklar
- Murphy, K. A Meta-Analysis of the Effectiveness and Safety of Ozone Treatments for Herniated Lumbar Discs. Available at:http://www.sirmeeting.org/index.cfm?do=abs.viewAbs&abs=1300. Accessed June 2, 2009.
- Society of Interventional Radiology. Source Reference: Steppan J, et al "A meta-analysis of the effectiveness and safety of ozone treatments for herniated lumbar discs" SIR 2009; Abstract 37.
